Opinie met betrekking tot de bouw 

15 december 2006

Vernieuwingsakkoorden Regieraad Bouw vaak wisselend en impliciet
Een artikel in de serie modernisering van de bouw van Alex De Maesschalck.

Dit is het tweede van twee artikelen over de Vernieuwingsakkoorden van de Regieraad Bouw met Branche en Koepelorganisaties ter zake de bouw. In dit artikel maakt de Alex De Maesschalck middels een Quick Scan een vergelijking tussen de verschillende akkoorden op onderwerpen waarover gecontracteerd is tot op heden. De reden en zin van het weinig consistente beeld dat hieruit blijkt te tracht hij voorts te verklaren. Ook daar waar gezien de vergelijkbare aard van sommige organisaties verschillen minder dan logisch zijn, blijken die zich toch voor te doen en ook blijken er zo ook leemtes te vallen.
(Zie www.regieraadbouw.nl)

Uit de verzamelde, tot op heden gesloten Vernieuwingsovereenkomsten is aan onderwerpen en criteria die het voorwerp vormen voor contracteren, een lijst samen te stellen die het drievoud is van het gemiddelde aantal onderwerpen en criteria gebezigd per contract. De verschillen per contract zijn opvallend. Zeker is er wel een grote lijn waar te nemen, maar de consistentie is niet hoog. In zoverre kan daarvoor begrip worden opgebracht, dat het erop lijkt dat het Vernieuwingsconcept er mede een is geweest van voortschrijdend inzicht. Uiteraard dient er ruimte zijn voor ook branchespecifieke zaken en ook al dan niet spontane wensen en aandachtspunten. Een meer doorwrochte rode draad blijft voor mij echter een gemis.

Vooreerst kunnen wij thans, na reeds zo’n veertien ondertekende akkoorden tot eind week 50, 2006, de verschillende criteria en onderwerpen waarover gecontracteerd is in een verzamellijst opnemen en turfen wat in welk contract voorkomt, of ontbreekt. Een licht probleem doet zich echter al gauw voor. Sommige criteria en onderwerpen zijn wisselend per contract expliciet benoemd en dan weer impliciet beschreven. De reden hiervoor blijft onduidelijk. Nu is het zo dat beginselaanduidingen en procesmatige zaken altijd makkelijker te benoemen en te bespreken zijn, dan specifieke aanduidingen, waarvoor je op basis van feiten en argumenten eerst een keuze moet maken, of een oordeel moet vellen. Of dit een rol heeft gespeeld is eveneens onduidelijk. Daar waar de aanduidingen in de tekst meer impliciet gebezigd zijn wordt het vergelijken tussen contracten lastiger, vanwege het beeld van verschil in contractuele “hardheid” dat zo opgeroepen wordt voor hetzelfde item in de verschillende contracten. Zo zijn m.n. in het akkoord met Aedes (de woningcorporaties) een veelheid van onderwerpen beschreven maar anders dan in de meerdere andere akkoorden, minder expliciet, maar gewoon dwars door de tekst heen. Hoofd en bijzaken worden zo niet onderscheiden. Ook blijken er wel eens verschillende dingen bedoeld te zijn met hetzelfde woord, zoals gebruikt als criterium, of onderwerp voor contracteren. Een voorbeeld is m.n het criterium “Innovatie”. Niet geheel duidelijk is waar er een technische innovatie bedoeld wordt, of een procesinnovatie. Tegelijkertijd is helaas in slechts enkele contracten ook expliciet de “Procesinnovatie” als criterium expliciet genoemd. Deze procesinnovatie echter, is wel een criterium van de meest hoge en actuele relevantie, dat zich bovendien leent voor opname in alle contracten.

Een ander voorbeeld is dat terzake “3D Ontwerpen” en de aanduidingen in contracten van een bereidverklaring, een voornemen , danwel het belang van standaardisatie in gegevens en elektronische gegevensuitwisselingen. Gemakshalve heb ik deze niet-expliciete aanduidingen gegroepeerd onder de noemer “Standaardisatie, IFC & BIM”. Dit zijn aanduidingen die ook in een aantal overeenkomsten genoemd zijn. Hier staat IFC voor “International Foundation Classes” (een Internationale standaard voor elektronische uitwisseling van gestandaardiseerde data) en BIM voor Building Information Modelling. Nergens wordt 3D of IFC-gegevensuitwisseling expliciet als criterium, of als doel gesteld.

Er worden dus ook geen Targets aan verbonden.
De indruk wordt sterk gewekt dat 3D ontwerpen en IFC/BIM hetzelfde zijn en dus worden zij ook zo gebezigd in de contractteksten. Zeker, zij zijn zeer verwant, maar zo geredeneerd, zou je ook het in slechts een enkel contract expliciet genoemde “Integraal Ontwerpen” onder een en dezelfde noemer kunnen plaatsen als 3D IFC en BIM. Ook zou je Integraal Ontwerpen kunnen benoemen als het hoofdonderwerp, waarvan o.a. 3D, IFC en BIM onderdeel van uitmaken. Verschil in fase van toepassing in de procesketen van de bouw en het verschil in belang van 3D ontwerpen, IFC en BIM voor verschillende partijen in de gehele procesketen worden, zo lijkt het, miskend in de wijze van de willekeurige beschrijving en al dan niet benoemen in verschillende contracten. IFC en BIM zijn niet bestaansvoorwaarde voor 3D ontwerpen en gegevens registreren.

3D ontwerpen en gegevens registreren kan reeds heel lang.
De essentie van IFC en BIM is evident voor een hoogwaardige dataregistratie en zeker data-uitwisseling. Echter, voor ontwerpstudies, functioneel en ruimtelijk, voor operationele simulaties, alsmede de onderlinge passing van zowel imaginaire (gebruiks-) volumes als objectvolumes is dat minder het geval. IFC en BIM zijn zeker van primair belang voor de bouwer en de fabrikant. Echter het is contraproductief en bepaald onjuist dat zo lichtvaardig het beeld wordt opgeroepen dat zonder ver doorontwikkelde International Foundation Classes, wij niet lokaal en op een enkel project een prima “Integrated & Intelligent 3D Design Project” zouden kunnen uitvoeren.

Onwetendheid van velen manifesteert zich hier als een gebrek aan besef dat het primaire vraagstuk bij 3D Integraal Ontwerpen er niet zozeer een is van 3D ICT techniek, maar veeleer een van (logistiek) management en organisatiekunde, evenwel incl. organisatie van het ICT Platform en Filemanagement. De directe toepassing 3D Ontwerpen als zodanig behoort expliciet in de Vernieuwingsakkoorden opgenomen te worden en de belofte mee te zullen werken aan verdere ontwikkeling van IFC, BIM en andere faciliteiten ten overvloede. In de ideaalsituatie zou inderdaad alles uitontwikkeld en geïntegreerd moeten zijn. Echter, gewoon goed 3D ontwerpen, in plaats van ideaal ontwerpen, is reeds bezien vanuit een integrale ontwerpaanpak reeds lang mogelijk, noodzakelijk en verdient een expliciete Target Driven benoeming in de meeste contracten. Het tegendeel is echter het geval. Zowel 3D Ontwerpen, IFC en BIM zijn telkens subcriteria, of meer impliciet beschreven intenties. In onze optiek echter en bezien vanuit een integraliteit- en innovatiebevorderende aanpak behoort 3D Ontwerpen mede tot de kernonderwerpen in het gehele palet aan aangetroffen onderwerpen, criteria en intenties.

Als wij onszelf tot doel stellen uit het palet de tien meest relevante items te kiezen en het daarover eens worden, dan komen wij als vanzelf tot het antwoord op de vraag naar de gewenste consistentie (de juiste rode draad) in de contracten, met als doelstelling het waarborgen dat de Vernieuwingsakkoorden ook vernieuwend zullen werken.

Mijn eigen keuze van de tien kernonderwerpen in willekeurige volgorde is:

  1. Integraal Ontwerpen ( en Projectaanpak, zou ik eraan willen toevoegen),
  2. 3D Ontwerpen,
  3. Samenwerking,
  4. Professioneel Opdrachgeverschap,
  5. Professioneel Opdrachtnemerschap,
  6. Maatschappelijk Verantwoord Ondernemerschap ( dit dienen wij breder te gaan interpreteren dan slechts het slechts betrekken op werklozen en allochtonen),
  7. Transparantie,
  8. Procesinnovatie,
  9. Veiligheid (beter zou zijn “Gezondheid, Veiligheid en Milieu” onder een noemer) en
  10. Proportionaliteit.

Onderwerpen als bijvoorbeeld “Gedragscode/ Integriteit” (door mij onder een noemer gerangschikt) en Aanbesteding (wetgeving) nam ik niet op in deze kernlijst, omdat hoezeer ook van belang en thans actueel zij ook te vatten zijn onder het bredere “Professionele Opdrachtgever- en Opdrachtnemerschap”.

Onder Maatschappelijk Verantwoord Ondernemerschap dient o.a. mede begrepen te worden onderwerpen als, Duurzaam Bouwen en Verantwoorde Risico-overdracht, in plaats van het toenemende risico dumpen bij aanbestedingen. In de tien kernonderwerpen, of criteria, heb ik ook naast “3D Ontwerpen” niet ook IFC en BIM opgenomen, vanwege bovengenoemde redenen en het gegeven, dat als de markt, en in het bijzonder de opdrachtgevers, niet direct en onvoorwaardelijk 3D ontwerpen als contractuele voorwaarde stellen aan opdrachtnemers, dan komt er ook van de goede IFC- en BIM-bedoelingen in Nederland in het geheel niets terecht. De afgelopen 20 jaar overziend, mag dat met recht zo hard gesteld worden.

Met een kernpositie van het medium 3D raken wij door de dwingendheid van het medium in de bevordering van ook andere kernonderwerpen, zoals Integrale Ontwerp- en Projectaanpak, Procesinnovatie (en Ketenintegratie), Samenwerking, Functionele Vraagspecificatie en nog meer.

Persoonlijk acht ik bezigen van een onderwerp als “Cultuurverandering” (akkoord HIBIN) minder verstandig en relevant om over te contracteren, Het is te weinig concreet en in de praktijk gaat het altijd om iets anders, n.l. gedragsverandering, maar dat is weer een gevolg van goed leiderschap en management. Meer concrete onderwerpen als Gedragscode en Integriteit, die een relatie hebben met cultuur in bedrijven zijn overigens ook al benoemd in de meeste contracten.

Nu nog de akkoorden met ook de ministeries van Onderwijs en VWS, diensten en ondernemingen als de Bouwdienst van RWS, Prorail en zelf zou ik voorstellen een selectie van minimaal de grootste gemeenten. Voorts met koepel organisaties van ziekenhuizen en verzorgings- en verpleeghuizen, alsmede onderwijsinstellingen.

Wellicht is voor de komende contracten de aanbeveling op zijn plaats te trachten over een aantal onderwerpen concrete doelstellingen en prestaties af te spreken.

Mr.ing. Alex De Maesschalck,
directeur van ADM Management Consultants,
bouw-, management- en juridisch adviseur.
E-mail: info@admadvies.nl

Meer info: ADM Bouwmanagement en Regieraad Bouw

meer opinie: de Vernieuwingsakkoorden

  1. Waarborgen de Vernieuwingsakkoorden Regieraad Bouw ook vernieuwing
  2. Vernieuwingsakkoorden Regieraad Bouw vaak wisselend en impliciet

 

bron: Cobouw

 




Ook interessant


Thumbnail Image 1

Opinie

Thumbnail Image 1

Asset Management Infrastructuur

Thumbnail Image 1

Bouwnieuws


Thumbnail Image 1  Gravestate

Thumbnail Image 1

Asset Management Instituut

Thumbnail Image 1 

Badeta koffiebranders


Thumbnail Image 1

Waterbouwdag

Thumbnail Image 1

Extreem snelle hosting




Over ons


Bouwweb is in 1995 opgericht en was de eerste Internet Presence Provider voor de bouw en alle daaraan gerelateerde bedrijven.

 

 

Nieuws


Bouwnieuws 2024

Overzicht van pers- en nieuwsberichten van en voor de bouw. Uw bericht kan ook worden opgenomen.

 

Bouwopinie

Columns en opinierende berichten over projecten, studies en dissertaties met betrekking tot de bouw.

 

Contact


Bouwweb
van zuylen van nijeveltstraat 45A
2242 AJ wassenaar
e: redactie@bouwweb.nl