|
5 november 2006
Vurig pleidooi voor innovatief meesterschap Aanbesteden,
Ontwerpen en Bouwen
door Mr.ing. Alex De Maesschalck,
“Begint Eer Gij Bezint”
De kop boven dit artikel en de volgende tekst zijn geïnspireerd
door een aantal artikelen zoals de afgelopen weken gepubliceerd
in o.a. de Cobouw. Deels naar aanleiding
van de “Bos en Lommer Plein” affaire en de toepassing
van een 3D-objectbenadering in de bouw.
Een aantal koppen gebezigd boven verschillende artikelen
zijn de volgende, in willekeurige volgorde:
- Vurig pleidooi voor Bouwmeesterschap;
22 09-06
( pleidooi voor professioneler architecten en beheersing
van de totale procesketen).
- Grotere rol voor de Architect bepleit in het
bouwproces ( De architect als bouwmeester bepleit
door o.a. BNA, waaraan alle andere partijen ondergeschikt
zijn. Dit n.a.v. Bos en Lommerplein).
- De onafhankelijke controleur als oplossing bij
uitstek; 21-07-06
(“Controleren van het bouwproces” is de oplossing
om fouten terug te dringen zegt Prof. Dr. J.Beijen).
- Terugkeer kwaliteitstoets; 26-09-06
(Auteur wil traditionele Kwaliteitsborging terug. Bedoeld
is Kwaliteitsbeheersing).
- ONRI: Opdrachtgever heeft baat bij terugkeer
hoofdconstructeur; 10/06
(Rol constructeur verdient opwaardering. BNA wil ook een
hoofdconstructeur, maar dan ondergeschikt aan de architect).
- Kritiek op terugkeer hoofdconstructeur;
13-10-06
(Men zit niet te springen op nog meer toezicht;. Positie
constructeur moet gelijkwaardig worden aan die van de
architect).
- Innovatiegolf slaat nog nauwelijks aan;
6-06-06
(Conclusie van Rijksgebouwendienst dat innovatie slechts
met de mond beleden wordt).
Koppen van een andere categorie artikelen, gericht op een
meer integrale aanpak, zijn:
- Bouw kan faalkosten verminderen door een 3D-objectbenadering;
3-10-06.
- Sprong in het diepe
(Cobouw Totaal nr. 19, 10/06; mening architectenbureau
t.a.v. 3D).
- Einddoel is volledig in 3D te werken
(Cobouw Totaal nr. 19, 10/06; mening grote aannemer t.a.v.
3D).
- Fouten kosten bouw vijf miljard per jaar.
Ten minste 10%van de omzet
(NRC, 7 april 06).
Wat hebben al de voornoemde artikelen met elkaar
gemeen?
Wat heeft 3D ontwerpen en virtueel bouwen met bouwmeesterschap,
Bos en Lommerplein, meer kwaliteitsbeheersing en toezicht,
van doen? Voor de niet-ingevoerden in 3D ontwerpen en virtueel
bouwen, zo blijkt uit onze praktijk, niet zoveel. Dus dat
wij beweren en zelfs kunnen aantonen dat de samenhang een
evidente en onlosmakelijke is en dat dientengevolge implementatie
noodzakelijk is, wordt vooralsnog niet als zodanig omarmd
in de bouw- en U-bouwsector.
Uit de genoemde artikelen wordt in ieder geval duidelijk
dat vele partijen, eigenlijk beoogde partners in de ontwerp
en bouwketen, het niet met elkaar eens zijn en ook niet
goed met elkaar samenwerken. De aanbevelingen en beweringen
in voornoemde artikelen zijn alle gericht op kwaliteit,
proces- en resultaatverbetering. Zij zijn deels innovatief
en de moderniteit omarmend, maar deels ook primitief, nostalgisch
en egocentrisch, met in enkele gevallen zelfs het risico
om averechts te werken.
Indien de architectenwereld meent dat de professionaliteit
van de architect omhoog moet, dan is er werk aan
de winkel, maar als het erom gaat met een nostalgisch terugverlangen
naar vervlogen tijden, als een Michel Angelo, of Leonardo
Da Vinci de totale procesketen te managen, dan is men niet
realistisch. Kijk, indien dat waar te maken is, prima, maar
concurreer dan in een transparante markt op objectieve criteria
om het bouwmanagerschap. Het is hoogst onwaarschijnlijk
dat dit zal slagen. Het hardere, resultaatgerichte karakter
dat bouwmanagement behoort te kenmerken past weinig in de
core business van wat des architects is.
De managerial, procesmatige en methodische benadering van
de bouw is reeds lang weg geëvolueerd van dat oude
bouwmeesterschap des architects sine qua non. Wij moeten
ook niet terug willen. In de huidige bouwpraktijk is zelfs
op afstand de meest conservatieve en m.b.t. Moderne systemen,
contract- en organisatievormen achterblijvende en zelfs
recalcitrante beroepsgroep, die der architecten.
De onvolkomenheden, m.n. die t.a.v. veiligheid en kwaliteit,
die zich voordoen in de versnipperde procesketen zijn zeker
zorgwekkend. De oplossing zit wel evident in haast maken
op de ingezette weg van moderniteit. Maar dan wel integraal
en goed en niet halfslachtig zoals thans evident het geval
is. Er kan in de markt geen plaats meer zijn voor het de
vrije hand laten aan “onprofessionele”
opdrachtgevers die zonder deskundige ondersteuning
en om lijfsbehoud krampachtig de wereld naar hun hand willen
zetten. Dit kan overigens alleen middels nieuwe regelgeving
voor aanbesteding en concreet en centraal beleid ter zake.
Noch kan de bouwmarkt zich afhankelijk laten van ontwerpende
en quasi management opdrachtnemers die ondanks hun waardevolle
deskundigheid binnen bepaalde kennis- en expertisegebieden,
de gehele procesketen als hun domein claimen in een bedenkelijk
natuurlijk evenwicht en “pas de deux” met de
“onprofessionele” opdrachtgever. Dat kun je
deze opdrachtnemers niet echt kwalijk nemen. Het is immers
een vrije, competitieve markt en geboden kansen moet je
pakken. Maar hoe onderscheid je dan tussen al deze spelers
op die markt.
Welnu dat kan!
Door middel van goede wetgeving, waaraan vooralsnog de het
voorstel voor de Aanbestedingswet niet voldoet, alsmede
door centraal, concreet beleid en een toetsingsauthoriteit
voor de overheid in haar bouwprogramma. Door middel van
Innovatieve contract- en samenwerkingsvormen en het vereisen
van de toepassing van integrerende ontwerp en managementsystemen
(3D Design & Virtueel bouwen en Datamanagement; Systems
Engineering).
Echt samenwerken is de toekomst.
Door middel van concreet regeringsbeleid waarmee de professionaliteit
van opdrachtgevers/overheden wordt vergroot m.b.t. wat er
nodig is om een bouwwerk in de markt te zetten en om de
gehele keten in goede en veilige banen te leiden. De normen
en standaards (o.a. ISO) ter zake bestaan al en moeten geïmplementeerd
worden. Voorbeeld van de wildgroei in de praktijk: “een
project dat wordt gemanaged door slechts een gedelegeerd
opdrachtgever die weinig anders doet dan bouw- en ontwerpvergaderingen
voorzitten, of de overgewaardeerde zg. procesmanagers die
Nederland heeft gecultiveerd, “but who opportunistically
only manage the process, as the process flows””.
In het laatste geval ben je thans politiek nog spekkoper
en wordt je gewaardeerd als “bruggenbouwer”
in de figuurlijke zin. Maar tegen criteria van resultaatgericht
projectmanagement ben je een risico voor projectfinanciën
en zeker voor de veiligheid van mensen en gebouwen. Dat
de opdrachtgever niet voor een implementatie van een goed
en volledig management team wil betalen (de kengetallen
voor directiekosten kloppen niet) is waar.
Het ontslaat de opdrachtnemer echter niet van zijn /haar
verantwoordelijkheid te adviseren dat het beter kan en hoe.
De kostenbesparing zit hem dan niet in de directe kosten
voor de geleverde dienst, maar in voorkomen van hogere faalkosten
en in een hoger kwaliteit- en veiligheidsrendement.
Mr.ing. Alex De Maesschalck,
directeur van ADM Management Consultants,
bouw-, management- en juridisch adviseur.
E-mail: info@admadvies.nl
Meer info: ADM Bouwmanagement
|
.
