Nieuws van en voor bouwgerelateerde bedrijven

29 juni 2002

 
Met ÔWegdek van de toekomstÕ snel resultaat

Op tal van plekken in Nederland vinden innovaties plaats die de mobiliteit in Nederland moeten verbeteren. In veel gevallen komen deze vernieuwingen tot stand onder de vlag van ÔWegen naar de ToekomstÕ. Dit innovatieprogramma van Rijkswaterstaat zoekt met de blik op de verre toekomst (2030) naar innovaties die reeds morgen tastbare resultaten opleveren. Lange-termijndenken gecombineerd met korte-termijndoen.

Hoe kan dit proces leiden tot succesvolle projecten?

De vraag ÔHoe ziet de samenleving er in 2030 uit?Õ markeerde de start van het programma. Innovaties hebben een richting, een perspectief. Dat perspectief ontstaat op basis van de kennis en kunde van een groot aantal mensen van binnen en buiten Rijkswaterstaat. Ook voor het thema ÔWegdek van de toekomstÕ was deze dialoog essentieel. Via interactieve sessies creëerden betrokkenen beelden over de samenleving in 2030 en, daaruit volgend, over de toekomstige gewenste functies en eigenschappen van de snelweginfrastructuur in Nederland.

Uit de wensen van de toekomstige samenleving werden vier concepten voor infrastructuur samengesteld. De Multifunctionele weg, die wel en niet-transportgeoriënteerde activiteiten combineert, inclusief functionele integratie. In wezen een weg die een kwaliteitsbijdrage levert aan het vraagstuk van de ruimteschaarste in 2030.

De tweede is de Energie- en emissiearme weg, een zelfvoorzienende weg waar verontreiniging in grondstof en klimaat en verkeersbeweging in brandstof worden omgezet. Een handreiking naar de behoefte aan een hindervrij leefmilieu, met inachtneming van een groeiende mobiliteitsbehoefte.

De Slimme weg als een weg die reageert, meedenkt en stuurt, en van het huidige statische weglichaam een organisch, dynamisch object maakt en die een bijdrage levert aan een comfortabele, soepele en klantvriendelijke doorstroming van autoverkeer. En tenslotte de Leuke weg waarin het accent ligt op het verkennen van ontwerpmogelijkheden voor snelwegen, met het oog op de toekomstige weg en haar omgeving als aangenaam decor en verblijfplaats voor de weggebruiker.

Vervolgens werden deze vier concepten verder uitgewerkt en wederom met alle betrokkenen van het eerste uur omgevormd tot pilots, uitvoerbare projecten. Ook hier weer veel aandacht voor het proces. Belangrijk was het open vizier waarmee te werk is gegaan. De vier pilots zijn (1) een modulair wegdek, waarbij het gaat om een in de fabriek geprefabriceerde en geluidsarme maatwerkweg; (2) een slim wegdek, oftewel een meedenkende weg die de weggebruiker helpt bij het ritsen; (3) een energiek wegdek, waarbij de winning van energie in en rond het wegdek centraal staat; en ten slotte (4) als vierde pilot Holland Avenue, een uitwerking van het concept Leuke weg in samenwerking met het architectenbureau Mecanoo uit Delft.

Met de uitgewerkte pilotideeën is vervolgens actief gezocht naar partners voor het uitvoeren van de projecten. Dat de meeste van hen al eerder bij het proces waren betrokken, vereiste zorgvuldigheid van beide kanten. Immers: deze ÔwegdekfansÕ van het eerste uur kregen nu een andere rol, namelijk die van opdrachtnemer. Maar ook in deze fase is steeds het partnerschap tussen Rijkswaterstaat en haar opdrachtnemers benadrukt.

De vierde fase voltooide de innovatiecyclus. Ideeën werden ruwe schetsen die hun opdrachtgevers vonden in enkele regionale directies van Rijkswaterstaat. Pilotteams werden gevormd, subsidiemogelijkheden verkend en bouwplekken geïnventariseerd. Via idee- en prijsvragen kwamen nieuwe ideeën uit het bedrijfsleven. Innovatief qua aanbesteden, want de markt kwam zelf met innovaties binnen door Rijkswaterstaat geschetste condities.

Het modulaire wegdek wordt op dit moment getest op de A50 bij Apeldoorn. De bouw van het energieke wegdek is bij Didam in volle gang (zie ook pagina 9). De bouw van de pilot slim wegdek start in het najaar in de provincie Noord-Holland, terwijl Holland Avenue aan het eind van dit jaar in de vorm van een boek wordt gepresenteerd.

De succesfactoren zijn legio. Naast het partnerschap met het bedrijfsleven en veel interactieve sessies om ideeën te genereren en te toetsen, is ook de communicatie essentieel geweest voor het welslagen van dit proces. Deze nieuwe manier van werken levert een enorme bijdrage aan het innovatief vermogen van alle betrokken partijen in de mobiliteitssector. En uiteindelijk, zo is onze stellige verwachting, komt dat ten goede aan de samenleving.

Marcel Koeleman is productgroepleider Milieu, bodem en lucht bij de Dienst Weg- en Waterbouwkunde van Rijkswaterstaat en themaleider ÔWegdek van de ToekomstÕ.
Joost Maas is senior-adviseur bij Rutten Communicatie-Advies (onderdeel van Ecorys) en communicatie-adviseur bij ÔWegdek van de ToekomstÕ.