Nieuws van en voor bouwgerelateerde bedrijven
19 juni 2004
Focus op Zuiderzeelijn eenzijdig en kortzichtig
Het Rijk geeft de prioriteit aan de Zuiderzeelijn boven de hsl-oost. Voor de spoorlijn is 2,7 miljard euro gereserveerd en de tijdelijke commissie grote projecten informeert het parlement dinsdag vertrouwelijk hoe het budget binnen de perken te houden.
Met een tunnelvisie richt het Rijk zich helemaal op een nieuw miljardenproject in de vorm van een snelle verbinding naar het noorden. Woensdag praat minister Peijs (verkeer) met de Tweede Kamer over de voortgang van het project. Het parlement laat zich een dag eerder vertrouwelijk informeren door de tijdelijke commissie grote projecten over de bevindingen tot nu toe over besluitvorming en de mogelijkheden om budgetten binnen de perken te houden.
Grote projecten hebben altijd de neiging om uit de klauwen
te lopen (red: zie Flyvbjerg)
en bij deze projecten moest een reservering van 1 miljard
euro uitkomst brengen om de risico’s tijdens de uitvoering
af te dekken. Van dit miljard gaat zo’n eenderde naar
de Betuwelijn en tweederde naar de hsl.
Desondanks kleeft aan de Betuwelijn het beeld dat het nog
gruwelijker is misgegaan dan bij de hsl. Vooral
in de voorfase van de goederenlijn is het ene rapport op
het andere gestapeld met een bijbehorend budget dat ver
is overschreden. De financiën vallen tegen, de exploitatie
is een probleem, om over de kosten van onderhoud nog maar
te zwijgen.
Feitelijk zijn de overschrijdingen bij de hsl nog hoger. Daar zijn de vooruitzichten echter rooskleuriger en zijn de contracten voor bovenbouw en exploitatie zonder al te grote moeite gesloten. Al komen daar ook de eerste scheurtjes in nu de contractanten aanvullende eisen stellen, omdat de onderbouw niet aansluit op de bovenbouw en de treinen langer onderweg zullen zijn.
Fout
Belangrijk is de vraag hoe dit soort problemen bij nieuwe
projecten zijn te voorkomen. De parlementaire commissie
probeert daar een blauwdruk voor te maken. Het is de vraag
niet al een stap eerder een fout is gemaakt door de hsl-oost
te schrappen en de focus volledig te richten op een snelle
verbinding naar het noorden. Het CPB zou rekenen op een
investering van 2,6 miljoen euro per nieuw gecreëerde
baan in het noorden. Infrastructuur mag wat kosten en de
inkomsten hoeven niet per se meteen op te wegen tegen de
uitgaven. Dat is het privilege van het rijksinitiatief boven
het marktinitiatief.
Maar de vraag dringt zich op of de blik niet wat weidser
gericht hoort te zijn en aan de lobby van het noorden niet
te snel gehoor is gegeven. Horen niet op z’n minst
een hsl-oost en een Zuiderzeelijn naast elkaar te worden
afgewogen? Er is ook veel voor te zeggen dat het afwegingskader
nog veel breder moet zijn en misschien gaat de 2,7 miljard
euro dan wel naar ontbrekende schakels in het spoornet,
vaarwegen of onderhoud.
Minister Peijs erkent zelf de eenzijdige focus op nieuwe – “sexy” – projecten ten koste van onderhoud en het beter benutten van bestaande infrastructuur. Lintjes knippen is nu eenmaal leuker op een pas aangelegd traject. Toch houdt juist deze minister krampachtig vast aan een nieuw miljardenproject waarvan nut en noodzaak allerminst vaststaan.
Ingrid Koenen
Redacteur Cobouw
bron: Cobouw
meer info: Overschrijdingen - error or lie ? - Rekenkamer
