3 januari 2005

Prestatie-eisen WA-verf op de schop - waterafdunbare (WA)verf Houten buitendeuren worden, op merbaudeuren na, verplicht afgewerkt met een waterafdunbare (WA) verf. Met WA verf is een duurzame bescherming te realiseren, mits iedereen zich aan de geldende (spel)regels houdt. De georganiseerde deurenindustrie wil voorkomen dat GND-garantie en een gegarandeerde kwaliteit in WA verf onder druk komen te staan. Echter, de huidige omschrijving van de prestatie-eisen voor WA-verf te kort schiet om dit risico uit te sluiten. De Nederlandse Bond van Timmerfabrikanten (NBvT) heeft, namens GND, het initiatief genomen om samen met SKH en SHR een oplossing uit te werken om dit hiaat op te vullen.

De georganiseerde deurenindustrie wil voorkomen dat er afgeweken wordt van de thans geldende afspraken omtrent laagdiktes, de samenstelling van de verf en de applicatietechnieken. Sjoemelen is niet goed voor het imago van WA verf en dit brengt indirect ook het hout en de kozijnen-, ramen en deurenindustrie schade toe.

Praktijkvoorbeelden
Dat actie nodig is, blijkt uit gesignaleerde praktijkvoorbeelden.

• Voor het opbrengen van grondcoating geldt een verplichte laagdikte van 120 µm, met een ondergrens van 100 µm. Er wordt ten onrechte gesteld dat 100 µm dan ook voldoet en vanuit deze stellingname wordt er vervolgens van uit gegaan dat niemand zal piepen als de ondergrens dan op 80 µm uitkomt. Resultaat: hoegenaamd geen bescherming!
• Als waterverdund het enige criterium is dat telt, dan levert het zwaar vullen met goedkope middelen in plaats van de juiste vaste stofdeeltjes een veel lagere literprijs voor de verf op. Er ontstaat wellicht een laagdikte van 120 µm, maar vraag niet wat voor kwaliteit de verf heeft en aan welke functionele eisen die voor buitendeuren gelden kan worden voldaan, laat staan wat kan worden gegarandeerd.

Af-fabriek dezelfde criteria.
Het voorschrijven van een minimale functionele prestatie-eis voor coating af-fabriek, in plaats van een laagdikte, draagt het beste bij tot het optimaal en blijvend functioneren van houten buitendeuren. Wat telt is de optelsom van spuitapparatuur, spuitklimaatcondities, de verf en natuurlijk de kwaliteit van hout. Voorspeld wordt dat het fenomeen basislak (grondcoating) dan ook zal gaan verdwijnen. Hooguit een keer, vlak voor de oplevering, aflakken is nodig indien er sprake is van mechanische beschadigingen. Bij een onbeschadigde montage/oplevering presteert de afwerking af-fabriek al 100%. Er zijn diverse deurenproducenten die ook bij merbau alles goed onder controle hebben en garanties kunnen afgeven. De NBvT, SKH en SHR willen de verbeterde functionele specificaties voor WA verven zo snel mogelijk operationeel hebben. En deze aanpassingen zullen ook doorwerken in de testmethode. Bijvoorbeeld de te hanteren vorstcycli voor het bepalen van de weerstand tegen vorst, de natte en droge hechtingstest, de weerstand tegen waterdampopname en het uitsluiten van bloeden.

Waterdoorlatendheid niet het enige criterium.
De weerstand tegen waterdoorlatendheid is belangrijk, maar niet het enige criteria, dat belangrijk is voor een duurzaam eindresultaat in WA-verf. In de BRL 0803 staan de eisen die gelden voor het aanbrengen van een grondcoating. Een dekkende of transparante afwerklaag moet af-fabriek voldoen aan een waterdoorlatendheid van ten hoogste 400 g/m2. De natte hechting moet ten minste 4A zijn (Conform SKH-publikaties 99-02 of 00-01). Aan de eis van waterdoorlatendheid wordt geacht te zijn voldaan indien:

• enerzijds het proces minimaal voldoet aan de “Voorwaarden voor het afwerken van geveltimmerwerk met watergedragen verven in de timmerindustrie” (SKH-publikatie 98-04).
• anderzijds een gemiddelde droge laagdikte van 120 µm met een ondergrens van 100 µm, in minimaal 2 lagen, wordt aangebracht.

De toegestane grenswaarde voor waterdoorlatendheid vinden sommige deurenproducenten te hoog. Dicht bij de toegestane bovengrens is het afwerksysteem te permeabel, vinden zij. En, zo wordt gesteld, niet de laagdikte is zaligmakend voor het beperken van waterdoorlatendheid maar het aantal lagen en de wijze van opbrengen.

Welke criteria nog meer?
Door alleen de weerstand tegen waterdoorlatendheid te testen en daaraan de laagdikte te relateren wordt voorbij gegaan aan alle andere functionele eisen waaraan een beschermlaag nog moet voldoen. Te noemen zijn in deze de weerstand tegen vorst, krimp, veroudering, afpoederen, kleurverlies en degradatie van de glans en opwarming onder invloed van zonlicht.

Het is beter om de aangebrachte laag op al haar functionele prestaties te testen. Met andere woorden de combinatie van de verf, het hout en de applicatietechniek. In het verleden bleek het kiezen van een laagdikte te werken, vandaag de dag niet meer. Het is beter om het totaal te testen en daarin aan te tonen dat de combinatie hout, verf en applicatie voldoet en het bezwijkmoment niet voorbij het garantiemoment ligt. Deze aanpak levert een opstap op naar een procescertificering van een buitendeur plus afwerking.

GND-garantie stelt: afwerken altijd binnen 2 of 6 maanden.
Niet alleen de prestaties van de WA-verf is van belang, ook het moment van afwerken. De GND-garantie van 6-jaar wordt als vanouds afgegeven op een buitendeur die af-fabriek een grondcoating en mogelijk een extra voorlaklaag meekreeg met dien verstande dat het afwerken op de bouwplaats binnen een bepaalde termijn dient te geschieden.

GND-garantie; binnen 2 maanden afwerken is standaard
Deuren met alleen een grondcoating (grondverf of basislak) moeten binnen 2 maanden na het afhangen zijn afgewerkt. Deze aparte afwerking moet een totale droge laagdikte hebben van minstens 30 µm. In de regel zijn daarvoor 2 lagen nodig.

Wordt deze termijn niet gehaald zijn extra (voorzorgs)maatregelen nodig om schade tijdens de bouwfase te voorkomen: een voorlaklaag. De praktijk leert, dat bijna niemand binnen 2 maanden kan aflakken. Vandaar dat GND met een nader besluit over afwerken is gekomen.

GND-garantie: binnen 6 maanden afwerken mag alleen mits….
Wanneer van tevoren al duidelijk is dat een deur een langere bouwfase dan 2 maanden moet doorstaan, eist de GND-garantie dat af-fabriek een extra afsluitende voorlaklaag is opgebracht; dus bovenop de 2 grondlagen. In dat geval krijgt men enige maanden uitstel en moet de deur binnen 6 maanden na het afhangen zijn afgelakt.
Het af-fabriek meeleveren van deze extra voorlaklaag kan vaak goedkoper worden opgebracht dan in het werk. En de kwaliteit is ook beter. De schilder hoeft op de bouwplaats nog maar een keer af te lakken en heeft daar vier maanden extra tijd voor.

Af-fabriek: compleet afgewerkt
Houten buitendeuren die in de allerlaatste fase geheel afgewerkt naar de bouw komen en direct worden afgehangen is een trend geworden. Tijdens de ruwbouw- en afbouwfase wordt het wisseldeurconcept ingezet. Daardoor kan de productie van de houten buitendeuren onder ideale en geconditioneerde omstandigheden plaatsvinden.

Het toeleveren van afgewerkte deuren komt de gegarandeerde kwaliteit ten goede en reduceert de faalkosten. Met andere woorden alles pleit ervoor om buitendeuren zo compleet mogelijk naar de bouwplaats toe te leveren. Dan kan als logisch vervolg op de GND-garantie voor de buitendeur ook in WA verf een garantie op de afwerking worden aangeboden.

bron: Stichting Garantie Deuren GND