Nieuws van en voor bouwgerelateerde bedrijven

5 juni 2008

De enorme CO2 uitstoot van de “bouw” kan en moet gereduceerd

Marktstrategisch concept voor ”levende” bouwwerken biedt perspectief
door prof. Hennes de Ridder

Het bouwen, verbouwen en gebruik van bouwwerken gebruikt 50 % van de totale energie, stoot 50 % van de totale CO2 uit en heeft 25 % van het wegtransport nodig. Dit alles – en vooral de CO2 uitstoot - kan substantieel worden gereduceerd door de sector anders te laten te werken. De overheid dient daarvoor prikkels te geven.

Bovengenoemde dramatische cijfers worden in de eerste plaats veroorzaakt door de gefragmenteerde keten, die maakt dat bouwwerken suboptimaal zijn. Grofweg bepaalt de klant de kwantiteit, dan de architect de vorm en ten slotte de producenten de kwaliteit. Er wordt alleen nagedacht over de eigen bijdrage en niet over het geheel. De kwaliteit is dus bij lange na niet wat zij kan zijn. Daarnaast worden bouwwerken voor de “eeuwigheid” neergezet, daar waar onder andere gebruikers en technologie steeds sneller veranderen. Bouwwerken verliezen daardoor snel hun waarde en worden dus continu verbouwd. Omdat alle bouwcomponenten aan elkaar worden gelast, gelijmd, gesmeerd, gekit, gemetseld of gestort is verbouwen moeilijk en hergebruik onmogelijk. Elke verbouwing vereist nieuwe materialen en componenten, waarbij de oude spullen tot laagwaardig schroot en gruis worden verwerkt.

Een oplossing is om “levende” bouwwerken te maken, waarvan de componenten zoals vloeren, wanden, kolommen, balken, kabels, platen en schalen - alle met zeer lange levensduur - aan elkaar zijn gemonteerd. Daardoor zijn deze bouwwerken eenvoudig aan te passen aan de veranderende eisen van gebruikers en maatschappij, waarbij de vrijkomende componenten kunnen worden hergebruikt.

Deze werkwijze kan alleen als integraal samenwerkende ketens van architecten, ingenieurs, aannemers en installateurs hun eigen ”merk” bouwwerken op de markt brengen met eigen onderdelen. Deze bouwwerken zijn niet alleen beter, maar ook mooier, flexibeler en minstens de helft goedkoper omdat er beter over wordt nagedacht. De klanten worden, net zoals in de gewone wereld, benaderd met toegevoegde waarde, inruil en garantie.
Omdat dit te bewerkstelligen zal de overheid drie prikkels moeten geven. Ten eerste moet er een belasting komen op CO2 die vrijkomt bij het bouwen en gebruiken van bouwwerken. Dat stimuleert hergebruik.Ten tweede moeten de bouwende overheden duurzaamheid in de competitie zetten. Dus naast toegevoegde waarde ook onttrokken waarde ten opzichte van de prijs beoordelen. Dat stimuleert ketenvorming. Ten derde dient er een experiment voor een duurzame en dus levende wijk te worden opgezet om grootschalig hergebruik van hoogwaardige, gebruikte bouwonderdelen op gang te brengen.

Als het kabinet de klimaatproblematiek serieus neemt dan kunnen de ministeries van VROM, EZ en Ven W met hun regelgevende en uitbestedende taken bij het aanpakken van de van de bouw als grootste vervuiler een snelle en belangrijke slag slaan.

Hennes de Ridder was 22 jaar werkzaam bij de grootste Nederlandse bouwondernemer en is hoogleraar bouwprocessen aan de faculteit der Civiele Techniek en Geowetenschappen van de Technische Universiteit Delft