Nieuws van en voor bouwgerelateerde bedrijven

28 januari 2009

Economische vragen aan VenW :
discontovoet en nulalternatief

SEE (Steunpunt Economische Evaluatie) ontvangt regelmatig vragen van VenW-medewerkers en ook van externe partijen, zoals adviesbureaus en onderzoeksinstituten.

De vragen zijn zeer divers en hebben regelmatig betrekking op discontovoet en definitie nulalternatief.

vraag 1
Een consultant vroeg aan SEE of het huidige discontopercentage van 2,5% nog steeds gehanteerd kan worden bij het uitvoeren van een Maatschappelijke Kosten Baten Analyse (MKBA).

Antwoord op vraag 1

Ja, het is bij alle MKBA's voorgeschreven om een risicovrije discontovoet van 2,5% te gebruiken. Indien het niet mogelijk is om een projectspecifieke risico-opslag vast te stellen, dient een standaardopslag van 3% gebruikt te worden.

In de praktijk worden er zelden projectspecifieke risico's vastgesteld; en wordt dus in bijna alle KBA's met 5,5% gerekend. In de meeste gevallen dienen dus alle effecten (kosten en baten) met 5,5% verdisconteerd (Redactie "GEdisconteerd) te worden.

vraag 2
Een medewerker van de Provincie Zuid-Holland stelde de twee samenhangende vragen over het zogenaamde nulalternatief (de situatie dat het project niet wordt uitgevoerd):

vraag 2a. Moet het nulalternatief alternatieve beleidsoplossingen bevatten?; en

vraag 2b. Onder welke voorwaarden hoeft het nulalternatief geen beleidsmaatregelen als alternatief voor het project te bevatten?

Antwoord vraag 2a

Allereerst dient rekening te worden gehouden met voorgenomen samenhangend beleid. Bij Rijksprojecten wordt onder voorgenomen beleid verstaan: MIRT-projecten waarvoor budget is gereserveerd alsmede de ZSM 1 en 2 projecten. Het is mogelijk dat realisatie van de samenhangende projecten de bestaande verkeersproblematiek vermindert en het project minder noodzakelijk maakt.

Daarnaast dient rekening te worden gehouden met de aanpak van het specifieke knelpunt in het geval dat het project niet zou worden uitgevoerd. De nulvariant beoogt de ‘meest waarschijnlijke ontwikkeling’ aan te geven. Dat is niet ‘niets doen’. Ook zonder project moet je er het beste van zien te maken. Het betreft te nemen maatregelen waarvan redelijkerwijs mag worden verwacht dat ze worden genomen, ongeacht de uitkomst van de overweging tot realisatie van het project. Het gaat in het algemeen om relatief kleine maatregelen, die tegen betrekkelijk lage kosten te realiseren zijn. Het betreft dus maatregelen die sowieso of naar alle waarschijnlijkheid worden doorgevoerd als het project niet doorgaat. Hierbij kan bijvoorbeeld gedacht worden aan opname in het nulalternatief van de aanleg van een rotonde die het grootste verkeersknelpunt aanpakt. Een mogelijk projectalternatief is dan de aanleg van een ongelijkvloerse kruising. Bij de KBA van het project dient te worden beoordeeld of dergelijke voorziene maatregelen als ‘vermeden kosten’ op de projectkosten in mindering kunnen worden gebracht.

Antwoord vraag 2b
Het nulalternatief hoeft geen (alternatieve ‘no regret’) aanvullende beleidsmaatregelen te bevatten als deze simpelweg niet voorhanden zijn. Als het probleem alleen via grootschalige investeringen kan worden teruggebracht, kunnen deze investeringen als apart projectalternatief worden gepresenteerd. Vaak gaat het hier om maatwerk en kan alleen in onderling overleg tussen betrokken partijen in de regio worden vastgesteld hoe de nulvariant precies wordt vormgegeven.

bron: Steunpunt Economische Evaluatie

noot: Achtergrond van de discontovoet, zie Floor