Nieuws van en voor bouwgerelateerde bedrijven

29 juni 2009

Meer onderzoek nodig naar risicobenadering in brandveiligheidsbeleid complexe gebouwen

Regelgeving brandveiligheidsbeleid ter discussie tijdens het Tweede Nationale Congres Fire Safety Engineering

Er is meer onderzoek nodig naar de concrete uitwerking van risicobenadering in het brandveiligheidsbeleid van complexe gebouwen. Dat stelden deskundigen uit de praktijk tijdens het Tweede Nationale NIFV-Congres Fire Safety Engineering op 10 en 11 juni 2009. Denemarken werkt al enige jaren met de zogenoemde performance based fire codes. Volgens deskundigen uit Denemarken resulteert deze vorm van regelgeving in meer brandveiligheid en meer ontwerpvrijheid. Ook René Hagen, lector Brandpreventie van het Nederlands Instituut Fysieke Veiligheid Nibra (NIFV), onderstreept de noodzaak voor meer onderzoek.

Gezamenlijk met Efectis Nederland en TNO Bouw en Ondergrond heeft het NIFV een visie op brandveiligheid opgesteld. Deze visie is verwoord in de uitgave 'Regels voor resultaat. Visie brandveiligheid'. Tijdens de eerste dag van het congres overhandigde René Hagen de eerste exemplaren van deze uitgave aan Tjitske de Haas van het Ministerie van VROM/WWI en Heleen de Goeijen van het Ministerie van BZK.

Verandering nodig van regelgericht naar doelgericht
De opgestelde visie op brandveiligheid is bedoeld als eerste aanzet naar een nieuwe vorm van regelgeving. Een verandering van het brandveiligheidsbeleid van complexe gebouwen van regelgericht naar doelgericht is nodig. Dit kan door te werken met een risicobenadering. Deze is gericht op het behalen van een minimaal veiligheidsniveau binnen drie domeinen: gebouw, gebruik en organisatie. De risico’s bepalen de benodigde brandveiligheidsmaatregelen. Deskundigen en deelnemers aan het congres onderstreepten de noodzaak voor meer onderzoek om te komen tot een concrete uitwerking van risicobenadering.

Ervaringen uit Denemarken
In Denemarken wordt al een aantal jaren gewerkt met regelgeving gebaseerd op de specifieke risico’s uitgewerkt in performance based fire codes. Finn Steffensen van Niras Safety uit Denemarken presenteerde de voors en tegens van de regelgerichte regelgeving en deze risicobenaderingen tijdens het congres. In de praktijk blijkt dat veel kennis en opleiding nodig zijn bij zowel de toetser als de adviseur om te komen tot een goed ontwerp. Door brandweer en adviseurs goed op te leiden ontstaat een professionele werkomgeving waarin men dezelfde taal spreekt. Wanneer er geaccepteerde criteria worden vastgesteld voor het mogelijke restrisico en de waarde van de maatregelen in relatie tot de inzet van de brandweer, ontstaat er een uniform brandveiligheidsniveau. Deze integrale benadering van veiligheid leidt niet per definitie tot een duur, maar wel tot een veiliger ontwerp.

Kritische noot
Volgens Ben Ale, hoogleraar Veiligheid en Rampenbestrijding aan de TU Delft, moet bij het ontwerp al rekening worden gehouden met brandveiligheid, ontvluchting en de inzet van de brandweer. Zowel de ontwerper als de toetser moet kennis over fire safety bezitten. Er zal daarom nog veel opleiding nodig zijn. Maar fire safety engineering hoeft niet altijd maatwerk te zijn. Standaardoplossingen kunnen worden gebruikt waar mogelijk. Als vooraf goed nagedacht wordt over een ontwerp, hoeft het voorkomen van een ramp niet echt duur te zijn.

De aanwezigen op het congres gaven aan dat niet alleen scholing noodzakelijk is, maar ook voldoende toezicht en controle. Belangrijk is dat gebouwen brandveilig zijn. De conclusie luidde dat meer onderzoek nodig is om uit te zoeken in hoeverre een nieuw regelsysteem gebaseerd op doelvoorschriften en risicobenadering ook voor Nederland doeltreffend kan zijn. Tjitske de Haas van het Ministerie van VROM/WWI zegde toe dat dit onderzoek er nu ook echt komt.

Vluchtveiligheid
Ook op het terrein van vluchtveiligheid kan er nog heel wat verbeterd worden. Door in het gebouwontwerp rekening te houden met menselijk gedrag, kan ervoor gezorgd worden dat nooduitgangen in geval van nood ook echt gebruikt worden. Ook zijn er verbeteringen mogelijk als het gaat om de vluchtwegsignalering (de bekende groene bordjes). Door bordjes laag te plaatsen of deze uit te breiden met knipperlichten kunnen mensen de nooduitgangen in bepaalde situaties beter vinden. Ook hier is meer onderzoek nodig. In dit geval om de werking van andere interessante alternatieven aan te tonen. Het NIFV heeft een tool, ADMSTM-BART, ontwikkeld, waarmee dit onderzoek in een virtuele omgeving gedaan kan worden.

Misverstanden toepasbaarheid brandkrommen
Verder is op het congres aan de orde geweest of de huidige (standaard)brandkrommen geschikt zijn als uitgangspunt voor het beleid. De presentaties en reacties hierop toonden aan dat er veel misverstanden bestaan over de (beperkte) toepasbaarheid van de brandkrommen op tal van terreinen, dat de voorspellende waarde voor praktijkbranden uiterst gering is en dat de huidige modellen geen rekening houden met de ontwikkeling van rook en rookgassen; deze laatste hebben meer invloed op de veiligheid van personen dan de temperatuurontwikkeling. De aanbeveling luidde dan ook dat er nader onderzoek gedaan moet worden naar een geschikt model voor de veiligheid van personen, brandbestrijdingstactieken en de normering van de opkomsttijden.